Bericht
door wza1979 » 05 aug 2012, 14:22
Ik heb hier alleen de onbewerkte versie. Voordat hij naar de spinner ging.
Het lakken van een speelveld
We beginnen eerst met de volgende vraag: wat is nou het nut om je speelveld van ( blanke ) lak te voorzien ? De meeste kasten die we hebben zijn machines uit de jaren 80 en 90. Die zijn ruim 20 jaar geleden weggezet in kroegen en cafe’s. Inmiddels is de kans groot dat er op het speelveld schade is ontstaan. Schade aan scopes, schade aan inserts en schade op het speelveld zelf. In veel gevallen is er vroeger, mylar ( plastic beschermlaag ) op het speelveld geplakt om eventuele schade te beperken. Dat mylar heeft ook geen eeuwig leven en veel gevallen zit daar lucht onder en is het dof geworden.
Om de kast weer mooi te krijgen, en om hem de komende tientallen jaren goed te beschermen, kun je het beste het speelveld voorzien van een blanke lak laag. In de volksmond ook “clearcoaten†genoemd. Dat kun je gemakkelijk zelf thuis doen en is zeker niet moeilijk om te doen. Ik zal uitleg geven over hoe je het speelveld schoon kunt krijgen, het mylar verwijderen en het lakken en eventueel bijlakken van het speelveld kunt doen.
Uiteraard kun je deze informatie ook op het NFV forum vinden en diverse andere fora en sites. Daar heb ik ook mijn informatie vandaan en daar uitgepakt wat voor mij werkt. Er zijn immers meerdere wegen die naar Rome leiden.
( foto 7 )
Overzicht van de gebruikte materialen. Minus de föhn. Die wilde de vrouw graag terug hebben.
( foto 1 )
Op deze foto, van een Swords of Fury, zien we buiten een vies speelveld: schade aan inserts en lak laag en mylar met bellen aan de onderaan.
Speelveld gereed maken
Voordat er gelakt kan worden moet eerst alles van het speelveld af en het speelveld uit het cabinet gehaald worden. De bovenkant van het speelveld moet helemaal kaal zijn, alles wat eronder zit, kan blijven zitten ! Het is absoluut niet nodig dat er allemaal af te halen. Dus lekker laten zitten.
Het makkelijkste is om het speelveld op te delen in kleine stukken bij het demonteren. Pak gebieden van 20 a 30 cm en haal dat uit elkaar. Maak van iedere keer foto’s als je er wat afhaalt. Stop alle onderdelen van dat stuk in 1 plastic zak. Ga zo verder totdat je bijna het hele speelveld leeg hebt. Je hebt nu waarschijnlijk 8 tot 10 zakken met onderdelen en heel veel foto’s.
Vervolgens zullen er een aantal mechanische onderdelen zijn die door het speelveld heen steken; zoals de flippers zelf en misschien wat targets. Haal de flippers eraf, de spoel kan gewoon blijven zitten. De targets schroef je gewoon los en haal je door het gat in het speelveld naar onder. Die tape je vast aan een dikke kabel bundel onder het speelveld.
Alle losse hangende onderdelen moet je goed vast tapen aan de kabelbundels. Gebruik hiervoor niet de beste tape, want anders heb je straks problemen bij het losmaken. Goedkope tape werkt het makkelijkst.
Volg vervolgens alle kabels die onder het speelveld vandaan komen naar de kopkast en maak die los. Vergeet geen foto’s te maken van al je stappen.
Het speelveld is nu klaar om eruit gehaald te worden.
Als je dat al niet gedaan hebt, dan haal je nu ook alle houten balkjes van het speelveld. Deze zijn meestal zwart en kunnen ook wel een lak laag gebruiken. Apart weg leggen.
Voordat begonnen kan worden met schoonmaken zul je de plank wat moeten ondersteunen zodat het niet zo doorbuigt. Bij de bouwmarkt kun je aluminium hoekstrips ( hoek dus geen platte strips ) halen die je op maat kunt zagen en onder het speelveld kunt schroeven. Een meter links en rechts is voldoende steun tegen het doorbuigen.
Leg het speelveld op een tafel met ondersteuning op iedere hoek zodat het niet kan wiebelen en dat alle mechanische onderdelen vrij zijn van de tafel.
Schoonmaken
Schoonmaken kun je doen o.a. met de speelveld reiniger ( teflon ) van de Wizard of de Red Devil van de wipperflinkel. Meestal heb je wel 2 a 3 keer nodig om het speelveld helemaal schoon te krijgen.
Nu je een schoon speelveld hebt, kun je eens gaan kijken wat nou precies de schade is.
Mylar verwijderen
Het Mylar verwijderen doe ik op de ouderwetse manier. Pak de Föhn van de vrouw, een pinset met een grote bek of aan tang met een kleine bek. Verhit 1 hoekje ergens, wanneer het goed warm is ga je heel rustig dit los trekken. Onder het trekken met de föhn het stuk wat je los gaat trekken blijven verwarmen. Trek in een rustige en vloeiende beweging het mylar eraf. Kijk uit met de inserts en let op dat het mylar niet terug valt op het speelveld. Soms plakt het zo goed nog dat het gelijk weer vast zit en je opnieuw kunt beginnen. Knip anders die stukken eraf die al los zijn met een schaar.
Als het mylar eraf is, zit er waarschijnlijk nog een hoop lijm op het speelveld. Gebruik terpentijn ( niet terpentine ) of sticker verwijderaar van HG en een oude bankpas om dat eraf te krijgen. Wees niet te zuinig, goed nat maken en even laten intrekken, vervolgens kun je met de bankpas de boel zo van het speelveld vegen. Gebruik keukenrol om de bankpas schoon te vegen.
Zorg ervoor dat het speelveld brandschoon is na deze stap.
Zowel terpentijn als HG stickerverwijderaar werken goed op oude als nieuwere speelvelden.
Polijsten
Met name oudere speelvelden kunnen last hebben van scheurtjes en / of ball swirles in de lak. Ball swirles zijn zwarte bal sporen. Deze scheurtjes en ball swirles kunnen met heel licht schuren ( polijsten ) verminderd worden. Bij speelvelden kun je de lak iets ophalen door in deze fase licht te polijsten. Latere kasten kunnen hier beter tegen dan de oudjes. Het kan maar zo zijn dat je gewoon niet kunt polijsten omdat de lak te dun is. Polijsten kun je doen door schuurpapier 1200 ( nat ) of de wonderspons ( ook nat ) te gebruiken. Alvorens je dit wilt gaan doen is het zaak om te kijken hoever je kunt schuren. Pak een klein stukje speelveld wat niet in het zicht is en kijk daar even met de spons hoelang het duurt voordat je op de witte onderlaag zit. Tel daar vanaf dat de lak laag waarschijnlijk dunner is op de plekken waar de bal veel komt en je hebt ongeveer een idee hoe lang je met de wonderspons kunt schuren.
( foto 2 )
Kaal speelveld. Het mylar is eraf. De inserts zijn opgeschuurd en er is heel licht gepolijst.
Meer polijsten ging niet omdat de lak laag in dit geval te dun was. Polijsten is gedaan met de wonder spons.
Lakken
In principe is het speelveld nu klaar om gelakt te worden. Voor dat je dat gaat doen is het handig om een aantal dingen te weten: Er zijn grofweg 2 soorten speelvelden: nieuwere ( zgn Diamond Plate, Dotmatrixen ) en oudere. De Diamond Plate’s hebben, fabrieks-af, een betere lak laag dan de oudere speelvelden. Ieder speelveld is anders. De een is veel bespeeld, de ander heeft in de zon gestaan, wel mylar / geen mylar etc. Maar ook zit er verschil in de druk door de fabriek. Soms zie je zelfs foutjes die door de fabriek zijn gedaan.
Je kunt er van uit gaan dat materialen die werken op een ouder speelveld ook veilig werken op een Diamond Plate. Omgekeerd is dat niet altijd het geval. Gebruik daarom alleen materiaal waarvan je zeker kunt zijn dat het geen schade brengt.
De manier van werken is als volgt: eerst moet je schade’s aan de inserts en schade’s aan het hout aanpakken. Heb je dat niet, dan ga gelijk door naar fase 2.
Fase 1
Inserts:
Inserts kun je met een scalpeer mesje eruit snijden. Doe dit alleen als je insert decals hebt. Dat zijn stickers. Een platte mesje is daarvoor het meest makkelijk. Dit is een lastige klus, die veel tijd kost en met veel precisie moet gebeuren. Schraap met hetzelfde mesje de inserts goed op kleur. Geen wit ( is lijm ) mag er zichtbaar zijn. Eventueel kun je met schuurpapier 800 ( nat ) de insert nog even opschuren.Tik een insert die te hoog licht met een rubberen hamer goed in het speelveld.
Gebruik je nieuwe insert decal stickers, dan moet je niet vergeten om daar, voor het plakken van de stickers, blanke lak overheen te doen. De X22 van Tamiya is zeer geschikt hiervoor.
Ligt de insert vrij diep, doe dan 2 of meer lagen X22 over de insert. Totdat hij ongeveer gelijk is aan het niveau van het speelveld.
Doe je geen blanke lak tussen de insert decal stickers en de inserts, dan zijn je inserts later veel doffer van kleur. De X22 zorgt voor meer glans en ook niet onbelangrijk, zorgt ervoor dat de insert vlak is. Meestal krijg je die na het schrapen en schuren nooit helemaal glad namelijk.
Shooterlane
De shooterlane kun je eventueel ook nog even goed opschuren. Dat kan gewoon met grof schuurpapier ( 120 / 180 ). Kijk wel uit dat je niet op het speelveld komt met dat papier, want dan heb je veel schade. Schuur de schooterlane daarna met 400 en later nog eens even met 600. Beide nat.
Scope schade
Dat moet je ook in deze fase repareren.
Dit sla ik even over, omdat het anders een te lang verhaal gaat worden. Misschien voor een volgende keer.
Fase 2
Alle basis werkzaamheden zijn gedaan, eventuele insert decals zijn geplakt en speelveld schade in de vorm van; op sommige plaatsen geen lak, moet nog gedaan worden.
Nu gaan we dan echt lakken.
Maak de boel goed schoon met wasbenzine. Meerdere keren met echt schone doeken die geen pluisjes achterlaten. Ik gebruik Copenhagen Gold, oplosmiddelenbasis, rollers.
Gebruik Trimetal Silvatane Classic ( brillant glanzend ) als blanke lak. Een bus van 1 liter heb je al snel nodig. Rol heel voorzichtig horizontaal en later vertikaal. Uiteraard roller erop en eraf halen aan de boven en onderkant van het speelveld. Deze verf droogt helaas wat langzaam op, maar geeft geen problemen met aanzet, kleur en latere lak lagen en verf. Daarbij is de glans mooi diep en warm.
Enkele tips om ervoor te zorgen dat er zo min mogelijk stof op het speelveld komt: maak een tentje over je speelveld van plastic. Maak het praktisch luchtdicht. Hiermee zorg je ervoor dat stof met zo’n 80% wordt verminderd. Rol als het hard waait. Zo min mogelijk lucht verplaatsing is het beste om stof te voorkomen. En ga gelijk uit de ruimte als je gelakt hebt. Gebruik steeds nieuwe rollers. Ga niet de oude schoonmaken, gewoon nieuwe pakken.
Nu de eerste laag erop zit, kun je de 2e laag gaan aanbrengen. Eerst even schuren ( altijd op blokje en nat sopje ) met papier 800. Niet teveel, gewoon even lichtjes erover. Het stof wat er eventueel is opgekomen schuur je nu weer weg. Maar lichtjes schuren dus en geen 400 of 600 papier nemen, dat is teveel en kun je krassen maken.
Doe laag 2 precies als laag 1, na het schuren goed met een droge handdoek droogmaken, goed met de wasbenzine meerdere keren met een schone doek afnemen en weer lakken.
Na iedere laag schuur je alles licht op met 800. Altijd nat in een sopje. Het maakt niet uit dat alles goed nat wordt.
( foto 3 )
Hierop zie je dat de nieuwe insert stickers zijn geplakt. Daarover zijn wat lagen blanke lak aangebracht en het zwart is iets bijgewerkt.
Fase 3
Mocht je kleuren, inserts of speelveld schade willen bijwerken dan kun je dat nu gaan doen.
Dat doe je steeds met laklagen ertussen. Voorbeeld: je moet het zwart van de inserts bijwerken, ook wat rode stukken en wat groene stukken. Dan ga je eerst het zwart doen, NIET schuren, alleen ontvetten met wasbenzine. Dan 1 of 2 lagen blanke lak met de roller. Vervolgens rood bijwerken, weer lakken, groen bijwerken en wederom lakken. Waarom zoveel lakken tussendoor ? Als je fouten maakt in het bijwerken, dan kun je dat gewoon simpel weghalen door dat gedeelte even weg te schuren. En doordat je meerdere lagen gebruikt, schuur je niet gelijk al het goede van de vorige lagen weg.
Fase 4
Wanneer je alles hebt bijgewerkt kun je het speelveld gereed maken voor de laatste top laag lak. Dat kun je doen door 2 a 3 goede blanke lak lagen erop te lakken en deze echt goed te schuren met 800 en later met 1200. Je moet ondertussen zoveel lagen lak hebben dat je complete speelveld dof is na het schuren, heb je nog felle kleuren na het schuren, dan zijn dat kuiltjes in de lak. Deze moet je zo min mogelijk hebben. Je kunt aardig wat van de laklaag afschuren maar let erop dat je niet te veel doet, als alles dof is, is het prima. En niet vergeten met de 1200 er nog even overheen te gaan. Dan wordt ieder klein krasje alsnog weggeschuurd en wordt hij mooi strak dadelijk.
( foto 4 )
Alle kleuren zijn bijgewerkt en er zitten veel lagen blanke lak over het speelveld. Je ziet dat het Oranje wat langzaam donkerder wordt zeer moeilijk is om bij te werken. Maar vergeleken met voorheen is het al een heel verschil.
Fase 5
De laatste toplaag is in feite de laag die je speelveld straks moet gaan beschermen de komende jaren. Het beste is om deze te doen met een 2komponenten lak ofwel 2K. Dat is een lak die echte spuiters gebruiken en heeft een verharder erin zitten, waardoor het vele malen harder wordt dan een standaard 1K lak. Zoek een auto/schade spuiter in de buurt en vraag of je het speelveld er een keertje bij kunt zetten voor wat laagjes blanke lak. Laagje of 3 erop, zij kunnen dat binnen 20 min. Dat kost niet veel, meestal rond de 30 a 40 Euro, en is echt veruit het beste voor je speelveld. 2K lak is ontzettend hard en als het goed gespoten is, hoef je dat niet eens meer te polijsten achteraf.
( foto 5 )
De kast is na een bezoekje aan de spuiter, weer in elkaar gezet.
Kosten vs resultaat
Deze manier en lakken is een relatief goedkope en goede manier om je speelveld weer in goede conditie te krijgen. Ik heb niet exact op de Euro nauwkeurig alles bijgehouden, maar ik schat dat dit bij elkaar zo’n 100 Euro per speelveld kost. Wil je een beter resultaat dan moet je denken aan airbrushen voor het bijwerken en meerdere lagen 2k lak van de spuiter ipv te rollen.
Door schade en schande wijzer
Helaas zijn de meeste lakken en verf soorten niet geschikt voor een speelveld.
Als eerste kun je beter niet met water gedragen lakken aan de slag gaan. Deze lakken zijn lastiger te rollen, meer oneffenheden, niet helder van kleur en domweg te zacht na uitharden om te gebruiken. Enige voordeel: ze stinken niet. Ik weet dat op sommige fora mensen aangeraden wordt om parketlakken zoals Glitsa te gebruiken, doe dat niet. Dat heeft bij lange na de glans en kleur niet wat Trimetal of X22 heeft. Sterker nog deze maken de boel juist doffer in plaats het speelveld te laten glanzen. Dus alles van de standaard bouwmarkt en op waterbasis moet je vergeten.
Spuitbus met Motip; deze glanst op zich nog wel goed, kan moeite hebben met goed pakken ondergrond. Daarnaast is deze lak na het drogen erg zacht en daardoor niet geschikt als top laag. Ook als tussenlaag minder geschikt omdat zelf spuiten met bus vaak resulteert dat de lak niet overal even dik is. En dus lastig in te schatten als je gaat schuren.
Er bestaat 2K lak in een spuitbus. Dit is zeer goede lak, alleen erg duur in verhouding wat de spuiter meestal vraagt voor zijn werk. Je moet al gauw 4 of meer bussen van deze hebben voor een volledig speelveld van meerdere lagen te voorzien. Deze bussen kosten rond de 25 Euro en dan gaat het aardig in de papieren lopen. De lak is echt goed, stinkt ontzettend, moeilijk voor binnen, en binnen 1 uur kun je er 3 lagen van op doen. Maar zelf spuiten met bus wordt nooit zo mooi als bij de echte spuiter.
Verf voor het bijwerken: Uiteraard kun je professionele verf ( terpentine basis ) voor gebruiken, maar dan moet je wel verf hebben die heel goed vloeit. Een beetje waterig als dat kan, niet helemaal het goed woord, maar het moet zeer makkelijk uitvloeien. Hoe beter het vloeit des te strakker wordt het eindresultaat. De Tamiya verf is daar goed voor te gebruiken. Deze verf is een kruising tussen water gedragen verf en terpentine, maar neigt meer naar terpentine. En reageert niet op iedere lak in dit artikel genoemd. Echt een aanrader dus.
Grote vlakken bijwerken kun je altijd nog het beste met een airbrush doen, met de kwast ga je daar teveel van zien.
Koop voor het bijwerken van het speelveld speciale kwastjes met punten die puntig blijven na gebruik. Deze kwastjes kosten misschien 3 a 4 euro per stuk, maar zijn een verademing bij de standaard spul van de bouwmarkt.
En deze wisten jullie al: gebruik geen watergedragen verf en verf op terpentine basis door elkaar.
( foto 6 )
Mooie egale glans. Hij kan er zo weer jaren tegen.
Een korte beschrijving van de gebruikte materialen en gereedschappen als ook van de richt prijzen
( Foto 7 )